ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ 2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ
(πρώην Γυμνασίου Θηλέων)
Το κτίριο που για πολλά χρόνια στέγασε το σχολείο μας είναι ένα αρκετά παλαιό κτίσμα, που η ιστορία του όχι μόνο μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω, αλλά, όπως φάνηκε από τις έρευνές μας, χάνεται η αρχή της ίδρυσης του μέσα στις γενικές περιπέτειες της ιστορίας της χώρας μας αλλά και στις ειδικότερες της Δυτικής Θράκης.
Έτσι, ό, τι αποκομίσαμε, προέρχεται από το αρχείο της αγαπητής σε πολλές γενιές μαθητριών του σχολείου κ. Μαρίας Μαρκίδου, που με μεγάλη προθυμία μας πρόσφερε.
Πληροφορίες, λοιπόν, ντόπιων αναφέρουν ότι το κτίριο αυτό το δώρισε ο Δημήτριος Σίντος, κάτοικος Κομοτηνής, στην ελληνική κοινότητα το 1880 για σχολικές ανάγκες. Αρχικά η ελληνική κοινότητα το χρησιμοποίησε, για να στεγάσει την επτατάξια “Αστική Σχολή Αρρένων”, η οποία είχε 4 τάξεις στοιχειώδους εκπαίδευσης και 3 τάξεις Μέσης Εκπαίδευσης ή Σχολαρχείου, όπως ονομαζόταν τότε.
Το έτος 1907 ο πλούσιος Έλληνας Νέστορας Τσανακλής που καταγόταν από την Κομοτηνή, ίδρυσε την Τσανάκλειο Μεγάλη Σχολή (αργότερα στεγάστηκε εκεί η Νομαρχία Ροδόπης και για αρκετά χρόνια λειτούργησε ως Πρυτανεία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης), στην οποία μεταφέρθηκε το 1908 η “Αστική Σχολή Αρρένων “. Έτσι εγκαταλείφθηκε το κτίριο του Δημητρίου Σίντου στην οδό Χατζηκωνσταντή Ζωίδη και ως το 1920 δε γνωρίζουμε ποιες ανάγκες εξυπηρετούσε, μια και από το 1913 ως το 1920 δεν υπάρχουν Έλληνες στην Κομοτηνή, επειδή απελάθηκαν από τους Βουλγάρους.
Μετά την απελευθέρωση, στις 14 Μαΐου 1920, και γύρω στις 27 Αυγούστου το κτίριο αυτό στεγάζει άρρενες μαθητές του 2ου Δημοτικού Σχολείου. Επίσης για μικρό διάστημα το κτίριο φιλοξένησε την Α΄ και Β΄ τάξη του Γυμνασίου, που ήταν μικτό, με υποδιευθυντή τον καταγόμενο από τη Μαρώνεια Μιχαήλ Κωνσταντινίδη, τοποτηρητή και αργότερα Αρχιεπίσκοπο Αμερικής.
Το έτος 1922-23 το Γυμνάσιο, σαν πλήρες εξατάξιο, μεταφέρθηκε στο Ινταντιέ, κτίριο της τουρκικής μειονότητας, και του κτίριο του Δημητρίου Σίντου στεγάζει μόνο μαθητές της στοιχειώδους εκπαίδευσης. Από το 1927-28 συστεγάζεται και το Ε΄ Δημοτικό Σχολείο Θηλ?ων στον επάνω όροφο. Η συστέγαση εξακολούθησε ως το 1932, οπότε τα Δημοτικά Σχολεία έγιναν μικτά και το Β΄ Δημοτικό Σχολείο μεταφέρθηκε σε δικό του κτίριο, ενώ το μικρό αυτό παλαιό κτίριο παραδόθηκε στο Διευθυντή του Ε΄ Δημοτικού Σχολείου.
Με την ίδρυση του Γυμνασίου Θηλέων δημιουργήθηκε πρόβλημα στέγασής του. Το 1939 με διαταγή του τότε γενικού Διοικητή Θράκης και τη συγκατάθεση των επιθεωρητών Μέσης και Στοιχειώδους Εκπαίδευσης, καθώς και με τις ενέργειες του Γυμνασιάρχη του Γυμνασίου Θηλέων Σταύρου Παρασκευαΐδη και της Σχολικής Εφορείας του Γυμνασίου το κτίριο του Ε΄ Δημοτικού παραχωρήθηκε σιωπηλά και χωρίς καμιά γραπτή διαταγή ή έγγραφο παραχώρησης, προσωρινά δήθεν, στη Σχολική Εφορεία του Γυμνασίου Θηλέων. Το κτίριο, όμως, ήταν σχεδόν ετοιμόρροπο και ακατάλληλο για Γυμνάσιο, γι’ αυτό προέκυψε η ανάγκη μεγάλης επισκευής και διαρρύθμισης. Στην επισκευή πρωτοστάτησαν η Σχολική Εφορεία του Γυμνασίου, ο Γυμνασιάρχης του και ο Γενικός Επιθεωρητής Μ. Εκπαίδευσης. Μετά από ενέργειές τους εκδόθηκε απόφαση επισκευής από το Γενικό Διοικητή Ευάγγελο Καλαντζή και η όλη εργασία ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα-μηχανικό σχολικών κτιρίων Θράκης Ιωάννη Κωνσταντινίδη και τον εργολάβο Ευαγγελόπουλο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του κ. Ευαγγελόπουλου το Γυμνάσιο Θηλέων κτίστηκε πάνω στα θεμέλια του παλαιού κτιρίου, αφού κατεδαφίστηκε η στέγη, τα πατώματα του α΄ και β΄ ορόφου, οι μεσότοιχοι και η εξωτερική ξύλινη σκάλα, η οποία από την οδό Σαμοθράκης οδηγούσε στον επάνω όροφο. Οι τέσσερις εξωτερικοί τοίχοι του κτιρίου συνδέθηκαν με σιδερένια ελάσματα και ανοίχθηκε νέα είσοδος μέσα στο προαύλιο στη δυτική πλευρά με εσωτερική πια σκάλα από μπετόν αρμέ.
Τα πατώματα του α΄ και β΄ ορόφου κατασκευάστηκαν από ξυλεία Σουηδίας, το δάπεδο του ισογείου στρώθηκε με πλάκα και καλύφθηκε με πλακάκια. Για τους εσωτερικούς τοίχους χρησιμοποιήθηκαν πλίνθοι, τσιμέντο, άμμος, ασβέστης και η στέγη έγινε με κεραμίδια.
Για το έργο δαπανήθηκαν περίπου 550.000-600.000 χαρτονομίσματα εποχής. Μικρό μέρος του ποσού πρόσφερε ο Δήμος Κομοτηναίων από το ταμείο της εκπαιδευτικής πρόνοιας και τα υπόλοιπα χορηγήθηκαν από τη Γενικά Διοίκηση Θράκης. Το έργο άρχισε στις αρχές του Σεπτέμβρη του 1939 και περατώθηκε στο τέλος του ίδιου έτους ύστερα από εντατική δουλειά. Το σχολείο, όμως, δε λειτούργησε τότε, γιατί συνεχίζονταν οι εργασίες για την περιτοίχιση της αυλής και την αποπεράτωση των βοηθητικών χώρων (υπογείων, αποθηκών για καυσόξυλα και αποχωρητηρίων).
Η αυλή του Σχολείου συνόρευε με έναν κήπο οπωροφόρων δέντρων, που ανήκε στην Αικατερίνη Ζωγράφου. Πρόκειται για την ευγενική δωρήτρια, που πρόθυμα πρόσφερε το οικόπεδο αυτό και που το όνομά της είναι χαραγμένο στη μαρμάρινη εντοιχισμένη πλάκα στην πρόσοψη του Σχολείου. “Αφού είναι για το σχολείο, χαλάλι, πάρετε τον”, είπε απλά η Αικατερίνη Ζωγράφου και πρόσφερε τον κήπο και έναν ασβεστόλακκο που ανήκε στο οικόπεδό της.
Στις 20 Φεβρουαρίου 1940 το Γυμνάσιο Θηλέων μεταφέρθηκε στο επισκευασμένο κτίριο, ενώ ακόμη συνεχίζονταν οι εργασίες για την ισοπέδωση της αυλής. Εγκαίνια δεν έγιναν. Μόνο αγιασμός. Από τότε το κτίριο αυτό στέγαζε το Γυμνάσιο Θηλέων με διακοπή λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1941-1945, όταν η Δ. Θράκη παραδόθηκε στους Βουλγάρους.
Στο ίδιο κτίριο στεγάζεται το Γυμνάσιο Θηλέων ως το 1976, που τα εξατάξια Γυμνάσια χωρίστηκαν και οι τρεις πρώτες τάξεις το Γυμνάσιο, ενώ οι τρεις μεγαλύτερες το Λύκειο. Σ’ αυτό το κτίριο παρέμεινε το Γυμνάσιο σας Γυμνάσιο Θηλέων Κομοτηνής.
Το 1980, όταν τα σχολεία Μ. Εκπαίδευσης έγιναν μικτά, και πάλι στο κτίριο της Χ. Ζωίδη παρέμεινε το μικτό πια 2ο Γυμνάσιο Κομοτηνής.
Και αυτό μέχρι το 1995, όπου το σχολείο μεταφέρθηκε στο νεόκτιστο κτίριο της οδού Γιάννη Ρίτσου, όπου υπάρχει μέχρι σήμερα όπως φαίνεται στις φωτογραφίες.
